Về Thượng Lộc những tháng cuối năm từng đoàn xe tấp nập đến vườn để mua cam tận gốc, để tận hưởng những vườn cam chín mọng, trĩu cành. Sau hơn 15 năm có mặt và phát triển trên vùng đất Thượng Lộc, cây cam chanh đã khẳng định được vị trí của mình bởi sự thích nghi tốt với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng; bởi hương vị đậm đà không thua kém các sản phẩm cam nổi tiếng trong tỉnh như: Cam bù Hương Sơn, cam Khe Mây- Hương Sơn, cam chanh Cẩm Yên (Cẩm Xuyên)...

Nhớ lại những ngày đầu về An Hùng “cắm” những gốc cam đầu tiên lên những khu vườn rừng bao năm bị bỏ quên chị Phan Thị Hiền (xóm An Hùng, xã Thượng Lộc, huyện Can Lộc) chia sẻ: “Thôn An Hùng, trước đây là thôn Đập Hầu được hình thành từ đội sản xuất số 4 của Công ty Cao su Hà Tĩnh với các hộ dân các thôn dưới của xã lên đây lập làng kinh tế mới. Ngày đó vùng này chỉ là một vùng hoang sơ, cây cỏ mọc um tùm. Để ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế gia đình, các hộ dân ở đây bên cạnh phát triển diện tích cây cao su, đã khai hoang tới đâu trồng cam đến đó”.

 “Buổi đầu lập nghiệp trên vùng đất mới điện chưa có, đường vào trang trại là đường đất. Vượt qua khó khăn, tận dụng cơ hội là những chính sách rộng mở của huyện và xãđến nay hộ ít cũng trồng được vài ba trăm gốc. Gia đình tôi hiện có 1.000 gốc cam, mỗi năm cho thu nhập gần 1 tỷ đồng” chị Hiền cho biết thêm.

Cam cũng giúp anh Nguyễn Huy Phố (xóm Thanh Mỹ, xã Thượng Lộc, huyện Can Lộc) vinh dự được nhận giải thưởng Lương Định Của do Ban Bí thư Trung ương Đoàn trao tặng. Sau khi đi lính về nhận thấy nghề trồng cam ở Thượng Lộc cho hiệu quả kinh tế, anh Phố đã mạnh dạn vay mượn đầu tư trên 1 ha đất của cha mẹ để lại. Sau 2 năm, khu đất trống ngày nào giờ đã có hơn 700 gốc cam, chanh và bưởi, mỗi năm lãi hơn 150 triệu đồng. Nhờ trồng cam đã giúp gia đình anh thoát nghèo, có thu nhập ổn định hơn.

Thượng Lộc còn ghi dấu nhiều “đại gia” trồng cam ở xóm An Hùng như mô hình trang trại trồng cây ăn quả của anh Phan Văn Trường, hàng năm thu về trên 200 triệu đồng; anh Đặng Việt có diện tích “khổng lồ” với 1.600 gốc… Cùng với thôn An Hùng, phong trào trồng cam và các loại cây ăn quả đã lan tỏa mạnh mẽ và rộng khắp trên địa bàn các thôn như: Nam Phong, Vĩnh Xá, Thanh Mỹ, Sơn Bình.

Cam không chỉ là một thứ đặc sản hàng hóa, đưa lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ dân ở Thượng Lộc, cam còn tạo nên sức bật của một xã nghèo luôn được mệnh danh là “đất cằn, sỏi đá” vươn lên dẫn đầu huyện Can Lộc về phát triển kinh tế. Những năm qua, diện tích cây cam ở Thượng Lộc không ngừng được tăng cao, đến nay, toàn xã có 275 hộ trồng cam. Riêng vụ cam 2013, Thượng Lộc thắng lớn với 1.500 tấn cam chanh, nhiều gia đình thu lãi hàng trăm triệu đồng/năm.

Cũng theo người dân trồng cam ở Thượng Lộc, năm nay thời tiết thuận lợi nên cam ít sâu bệnh, quả to, mọng nước nên được giá. Giá cam tại vườn mà các thương lái thu mua hiện nay đạt từ 50.000 - 60.000 đồng/kg, gần tết giá sẽ cao hơn từ 70.000 -  90.000 đồng/kg.

Ông Phan Văn Cường, Trưởng phòng nông nghiệp huyện Can Lộc cho biết: “Với số lượng nhiều, chất lượng tốt nên cam Thượng Lộc đã có mặt khắp các thị trường trên địa bàn trong và ngoài tỉnh. So với những năm trước nông dân phải tự túc, năm nay, xã được tỉnh và huyện, mỗi cấp hỗ trợ 10.000 cây giống. Năm 2013, dân đăng ký trồng 15.000 cây, nhưng chỉ trong 9 tháng đầu năm 2014, số lượng đăng ký đã lên tới 20.000 cây. Huyện cũng đang quyết tâm xây dựng thương hiệu  cho vùng cây ăn quả này. Có thương hiệu mới đảm bảo đầu ra giúp cam Thượng Lộc sớm có chỗ đứng nhất định trên thị trường”.

Cùng với Cam bù Hương Sơn, Bưởi Phúc Trạch, Cam Khe Mây và các đặc sản khác, Cam chanh Thượng Lộc đã và đang làm nên hương vị ngọt ngào, đặc trưng riêng của quê hương Hà Tĩnh để đi đâu ai cũng muốn về…!

Bài và ảnh: Trà Giang